Suy gan là một bệnh lý phổ biến và nguy hiểm. Tuy nhiên triệu chứng suy gan chính xác là bao gồm những gì thì không phải ai cũng biết.
Suy gan là gì?
Suy gan là tình trạng lá gan bị tổn thương nặng đến mức không còn khả năng tự sửa chữa, dẫn đến suy giảm hoặc mất đi các chức năng quan trọng đối với cơ thể.
Gan có rất nhiều vai trò quan trọng như tiết ra men tiêu hóa thức ăn, tạo ra các protein, các hợp chất cần thiết, loại bỏ chất thừa, chất độc khỏi cơ thể…
Khi gan bị suy, hoạt động của hàng loạt cơ quan sẽ ảnh hưởng theo và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng người bệnh.
Phân loại suy gan
Để nhận biết triệu chứng suy gan, trước tiên cần biết rằng suy gan được phân thành 2 trường hợp:
a. Suy gan cấp tính
Là khi chức năng gan bị suy giảm một cách nhanh chóng trong thời gian từ vài ngày đến vài tuần, dù bệnh nhân thường chưa mắc bệnh về gan nào trước đó.
Nguyên nhân thường gặp:
- Nhiễm virus viêm gan (A, B, C, D, E, đặc biệt là B và C)
- Dùng thuốc quá liều (ví dụ paracetamol)
- Ngộ độc thực phẩm, nhiễm chất độc hại…
b. Suy gan mạn tính
Thường gặp hơn và phát triển từ từ trong thời gian vài tháng, vài năm hoặc thậm chí là cả chục năm. Trong trường hợp mạn tính, suy gan được gọi là giai đoạn cuối của bệnh về gan (ESLD).
Bệnh gan trải qua 5 giai đoạn:
- Gan khỏe mạnh
- Tác nhân (virus viêm gan B, C, lạm dụng rượu, thuốc lá, gan nhiễm mỡ, bệnh tự miễn, nhiễm hóa chất độc hại…) không được điều trị, gây ra viêm gan mạn tính.
- Khi bị viêm mạn tính, quá trình tự sửa chữa của gan diễn ra liên tục, mất kiểm soát dẫn đến các mô xơ hóa (mô sẹo) xuất hiện rải rác và ngày càng nhiều.
- Dần dần mô sẹo trở nên dày đặc đến mức tự gan không thể đảo ngược quá trình xơ hóa, tình trạng này gọi là xơ gan.
- Suy gan là khi gan bắt đầu bị suy giảm và mất chức năng một cách rõ rệt.
Nhận biết các triệu chứng suy gan
1. Triệu chứng suy gan cấp tính
Triệu chứng suy gan cấp tính diễn ra một cách đột ngột ở bệnh nhân trước đó có chức năng gan bình thường. Nguyên nhân là do các tế bào gan bị tổn thương ồ ạt vì nhiều lý do khác nhau như đã nêu.
Triệu chứng suy gan cấp tính có thể được chia thành 2 nhóm như sau.
a. Các triệu chứng không đặc trưng
- Mệt mỏi
- Buồn nôn
- Chán ăn
- Tiêu chảy
- Hơi thở có mùi hôi hoặc ngọt
Các triệu chứng này cũng có thể xảy ra do nhiều bệnh lý khác.
b. Các triệu chứng đặc trưng của suy gan cấp
Dễ dàng nhận biết suy gan cấp dựa vào những triệu chứng sau:
- Vàng da, vàng tròng trắng mắt nhanh chóng, có thể kèm theo nước tiểu sẫm màu
- Đau vùng bụng trên bên phải (có thể cảm thấy hơi sưng)
- Chảy máu dưới da, niêm mạc (do rối loạn đông máu)
- Nôn hoặc đại tiện ra máu (do xuất huyết tiêu hóa)
- Tích tụ dịch trong ổ bụng (cổ trướng)
- Rối loạn chức năng vận động
- Rối loạn nhận thức (lơ mơ, lú lẫn, ngủ gà)
- Suy đa tạng
Triệu chứng suy gan cấp thường được chia thành 3 giai đoạn:
- Tiền triệu: chưa thấy vàng da.
- Giai đoạn trung gian: xuất hiện vàng da.
- Giai đoạn cuối biểu hiện của bệnh lý não gan.
2. Triệu chứng suy gan mạn tính
Đa số bệnh nhân có bệnh gan mạn tính chỉ nhận thấy dấu hiệu bệnh khi bước vào giai đoạn suy gan.
a. Triệu chứng suy gan giai đoạn xơ gan còn bù
Lúc này một số tế bào còn hoạt động có thể bù đắp chức năng cho những tế bào đã bị mô sẹo phong tỏa. Người bệnh bắt đầu xuất hiện các tình trạng sau:
- Mệt mỏi
- Chán ăn
- Cơ bắp tiêu giảm, sụt cân
- Gan bị sưng, cảm thấy khó chịu vùng bụng phải dưới ngực
- Thường xuyên đầy hơi, sình bụng
- Đau nặng hơn, lan ra khó xác định, bụng hơi chướng
- Mạch máu như mạng nhện xuất hiện dưới da
- Dễ bị bầm tím không rõ nguyên nhân
- Ngứa ngáy
- Da bàn tay xuất hiện đốt xuất huyết
b. Triệu chứng suy gan giai đoạn xơ gan mất bù
Đây là giai đoạn mà chức năng gan không còn được bù đắp vì gan đã tổn thương gần như tuyệt đối. 5 triệu chứng suy gan đặc trưng giai đoạn này bao gồm:
- Vàng da và mắt: Quá trình thay thế, tái tạo tế bào hồng cầu giải phóng bilirubin, một hợp chất có màu vàng trong huyết sắc tố (hemoglobin). Bilirubin không được gan đào thải ra khỏi cơ thể, tích tụ gây vàng da và mắt.
- Cổ trướng: Chất lỏng rỉ ra và đọng lại trong khoang bụng do tăng áp lực tĩnh mạch cửa gan. Chất lỏng ngày càng nhiều làm cho bệnh nhân bị căng tức bụng, đau và khó chịu. Cổ trướng có thể dẫn đến biến chứng viêm phúc mạc, một loại nhiễm trùng nguy hiểm.
- Rò rỉ mạch máu thực quản: Áp lực bên trong mạch máu tại dạ dày và thực quản bị tăng đến một mức nào đó sẽ làm rò rỉ hoặc nặng hơn, rách mạch máu. Lúc này, bệnh nhân sẽ nôn ra nhiều máu, phân màu sậm đen, choáng, thậm chí mất ý thức (nếu mất máu nghiêm trọng).
- Bệnh não gan: Gan không thể lọc và đào thải ra khỏi cơ thể các chất thừa, chất thải (ví dụ ammonia) làm cho não bị đầu độc. Triệu chứng bao gồm lú lẫn, tâm trạng dễ thay đổi, rối loạn vận động như run rẩy, nặng hơn gây hôn mê, thậm chí tử vong.
- Hội chứng gan thận: Bằng nhiều cơ chế liên hệ, suy gan thường dẫn đến biến chứng suy thận.
Cần làm gì khi có triệu chứng suy gan?
Khi nhận thấy có dấu hiệu bệnh, cần đến bệnh viện càng sớm càng tốt, đặc biệt nếu triệu chứng suy gan xuất hiện đột ngột (viêm gan cấp). Những trường hợp nghiêm trọng có thể cần được điều trị cấp cứu.
Tùy vào tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, chỉ định các xét nghiệm cần thiết, tìm hiểu thói quen, chế độ sinh hoạt và tiền sử bệnh của bệnh nhân cũng như người thân để tìm ra hướng điều trị thích hợp nhất.
Suy gan hoàn toàn có thể tránh được nếu các bệnh về gan được kiểm soát, điều trị tốt từ sớm. Điều đó cũng giúp phòng ngừa ung thư gan, một biến chứng thường gặp ở bệnh nhân xơ gan và suy gan. Do đó, mỗi người cần:
- Phòng tránh và điều trị đúng cách các nguyên nhân gây suy gan cấp và mạn tính
- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện những chỉ số, dấu hiệu bất thường
- Có một chế độ ăn lành mạnh, vận động thường xuyên và kiểm soát các bệnh rối loạn chuyển hóa.
Mong rằng những thông tin về triệu chứng suy gan đã nêu sẽ giúp bạn nhận biết và có những hành động kịp thời để bảo vệ sức khỏe chính mình và người thân.
| CURVES – CLB THỂ DỤC 30 PHÚT DÀNH CHO PHỤ NỮ Hệ thống CLB Curves: https://curvesvietnam.com.vn/he-thong-clb để đặt lịch hẹn tham quan câu lạc bộ và phân tích vóc dáng cơ thể miễn phí. |
